Cruz học tiểu học và trung học xung quanh Houston, tốt nghiệp Đại học Princeton vào năm 1992, và sau đó từ Trường Luật Harvard vào năm 1995. Từ năm 1999 đến năm 2003, Cruz là giám đốc của Văn phòng hoạch định chính sách tại Ủy ban Thương mại Liên bang, Phó tổng chưởng lý tại Sở Tư pháp Hoa Kỳ, và cố vấn chính sách đối nội của tổng thống George W. Bush trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2000.

Ông là còn là một luật sư, phó Tổng Chưởng lý bang Texas từ năm 2003 đến năm 2008, do Tổng Chưởng lý Texas Greg Abbott bổ nhiệm. Sau đó ông là Tổng Chưởng lý gốc Tây Ban Nha đầu tiên, và phục vụ lâu nhất trong lịch sử bang Texas. Cruz cũng là một giáo sư trợ giảng luật 2004-2009 tại Đại học Texas ở Austin, nơi ông giảng dạy kiện tụng ở Tòa án tối cao Hoa Kỳ.

Cruz vận động cho ghế Thượng nghị sĩ Thượng viện bỏ trống của Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Kay Bailey Hutchison, và trong tháng 7 năm 2012 đã đánh bại Phó Thống đốc David Dewhurst trong đảng Cộng hòa với tỉ lệ 57% và 43% số phiếu. Cruz sau đó đánh bại Paul Sadler trong cuộc tổng tuyển cử tháng 11 năm 2012, chiến thắng 56% so với 41% của đối thủ.

Ông là người gốc Tây Ban Nha đầu tiên tại Hoa Kỳ làm Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ đại diện cho bang Texas, và là một trong ba thượng nghị sĩ gốc Cuba. Cruz đứng đầu Tiểu ban giám sát Tư pháp Thượng viện Hoa Kỳ, quyền liên bang và các hoạt động đại lý, và cũng là chủ tịch của Tiểu ban về không gian, khoa học và năng lực cạnh tranh Thương mại Thượng viện Hoa Kỳ. Trong tháng 11 năm 2012, ông được bổ nhiệm làm Phó chủ tịch Ủy ban Thượng nghị viện Cộng hòa Quốc gia.